Tư pháp vị thành niên

Vụ án Cống Rộc vừa xong phiên sơ thẩm. Bản án tuyên quá thấp dưới khung hình phạt khiến người theo dõi cảm thấy hụt hẫng và buồn cười nhiều hơn  cảm nhận sự khoan hồng của Luật pháp hay bị thuyết phục bởi lý lẽ "do quá bức xúc" của bị cáo. 

Bản án mực đen giấy trắng chưa biết ra sao, nhưng các tình tiết giảm nhẹ nếu đem đối chiếu giữa Điều 46 Luật HS với trường hợp ông Vươn tại Tòa thì gần như chẳng ăn nhập gì với nhau. Trong khi đó, các tình tiết tăng nặng theo Điều 49 lại quá rõ ràng như, phạm tội có tổ chức, cố ý sử dụng  phương tiện có khả năng gây hại cho nhiều người, cố tình phạm tội đến cùng, gây hậu quả nghiêm trọng, không tỏ ra ăn năn hối cải.  

7 người bị thương, có người lãnh đến 23 mảnh đạn chì. Hậu quả chưa gây chết người nằm ngoài ý muốn hung thủ. Giả sử hôm ấy rơm không ướt và bình ga phát nổ? Tại Tòa, ông Vươn bày tỏ lời cảm ơn với Đảng, nhà nước, chính phủ. Vợ ông yêu cầu trả tự do cho toàn bộ người thân. Không nghe ai bày tỏ với 7 nạn nhân một lời xin lỗi.  Tất cả đều khăng khăng "phòng vệ chính đáng". 

Đáng lưu ý,  Điều 47 BLHS quy định; khi có ít nhất hai tình tiết giảm nhẹ theo Đ46, tòa có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt luật định, nhưng phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật. Khoản 2, liền kề với khoản 1 Điều 93 tội danh giết người,  có khung hình phạt từ 7-15 năm. Theo đó, dù được giảm nhẹ đến mức nào thì hình phạt dành cho ông Vươn - kẻ chủ mưu và ông Quý - kẻ trực tiếp thực hiện đắc lực, không thể nhỏ hơn 7 năm tù giam. 

Theo Vnexpress, nói lời cuối cùng, bị cáo Quý không xin gì cho mình, chỉ mong Tòa giữ nguyên mức án mà VKS đề nghị áp dụng cho anh trai. Chứng tỏ, người phạm tội đã nhận thức  5 năm tù là quá nhẹ so với hành vi cố ý giết người của họ. Bản án liệu đủ sức răn đe tội danh "giết người thi hành công vụ" và thể hiện nghiêm minh pháp luật?

Thả rơi tự do hình phạt đến mức phá sàn quy định; phiên tòa rõ ràng bị chi phối quá mạnh mẽ bởi yêu cầu của Thủ tường phải xem xét các tình tiết giảm nhẹ cho gia đình ông Vươn. Sở dĩ có cảnh tréo ngoe "luận tội như beo, tuyên án như bèo" là do những vị quan tòa hối hả xách cặp chạy theo  lời Thủ tướng, từ tái thẩm tối cao Tòa hành chính sang sơ thẩm Tòa hình sự. Dễ dàng liên tưởng hình ảnh một đứa trẻ cun cút bám váy mẹ

Tư pháp VN còn vị thành niên. Một đứa trẻ thì làm sao đủ sức giải đáp điều thú vị của ông Phil Robertson, PGĐ  khu vực Châu Á - Human Rights Watch:

“Thật thú vị khi những người bị cáo buộc dùng võ khí, súng ống chống lại chính quyền thì bị 5 năm tù trong khi những người chỉ thể hiện quyền tự do ngôn luận của công dân để bày tỏ chính kiến như blogger như Điếu Cày lại bị kêu án 12 năm tù. Thực trạng này thật kỳ quặc và cần lời giải thích từ nhà cầm quyền Việt Nam.”