Lú cấp Tổng

Đồng chí Trọng bảo tam quyền phân lập là suy thoái đạo đức. Trong ngữ cảnh phát biểu, hẳn hòi đồng chí nghĩ, phân lập tam quyền sẽ làm ảnh hưởng đến quyền lãnh đạo của Đảng Cộng Sản đã được cài đặt duy nhất ở Hiến pháp. Nhưng, thưa đồng chí, Điều 4 và tam quyền phân lập chẳng dính dáng nhau.

Phân lập tam quyền là  phân chia quyền lực trong cùng bộ máy nhà nước, không phải phân chia quyền lực giữa các đảng. Vì thế, đa đảng hay độc đảng chẳng ảnh hưởng đến việc phân lập này. Hiến pháp Mỹ ra đời khi xã hội Mỹ chưa có hoạt động đảng phái, đã tỏ rõ tam quyền phân lập. Nước Mỹ thời Obama nhiệm kỳ thứ nhất, cả Lưỡng Viện lẫn Chính phủ đều nằm trong tay Đảng Dân chủ, vẫn tam quyền phân lập. Thêm nữa, thẩm phán Tòa Tối cao HK được bổ nhiệm trọn đời để tránh tác động phe phái chính trị.

Trên thực tế, như nhiều nước dân chủ trên thế giới, VN độc đảng vẫn xác quyết hẳn hoi  những điều khoản Hiến pháp thể hiện nguyên tắc tam quyền phân lập như Điều 83, khoản 7 và khoản 9 Đ130, Đ136 và Đ137.  Những điều khoản này đảm bảo hoạt động độc lập, giám sát, đối trọng lẫn nhau giữa ba nhánh quyền lực. Vấn đề còn lại chỉ là kỹ thuật phân lập, tức các thiết chế pháp luật, tạo nên mức độ phân lập nông sâu thế nào cho phù hợp với thực tiễn đất nước. Nông quá, hành pháp sẽ kiêm tư pháp. Sâu quá, dễ xảy ra tình trạng mỗi quyền lực có 1 nhà nước riêng cho mình. 

Thưở khai sinh, mô hình quản lý nhà nước bằng tam quyền phân lập  nhằm chống chuyên chế độc tài của chế độ vua chúa. Liên quan đến 2 từ “độc tài”, dễ hiểu vì sao “tam quyền phân lập” được diễn giải là đặc sản chỉ có ở chế độ đa đảng. Lắm người vin vào Điều 4 để gắn kết tam quyền sang tam tứ ngũ đảng. Cù Huy Hà Vũ thưở chưa ăn cơm tù, từng phát ngôn “một thể chế mà chỉ có một Đảng Cộng sản Việt Nam tồn tại và hơn thế nữa, nắm quyền lãnh đạo vĩnh cửu, cái gọi là tam quyền phân lập đó không bao giờ có. »

Cù Huy thần kinh chính không chấp. Nhưng quả là tai họa  khi đường đường Tổng Bí thư Đảng lại lú lẫn giữa  phân chia quyền lực nhà nước với phân chia đảng phái. Trách chi  “lề trái” hăm hở bổ vào đó để đòi xóa bỏ điều 4 và đám thiểu số to mồm lại được dịp mồm to hơn.